پروفسور حسن امین
خالق شاهنامه امین
حکیم «ابوالقاسم فردوسی»، شاعر بزرگ ملی ایران بلکه بزرگترین شاعر پارسی زبان برای همه فارسیدانان در همه جهان است. شاهنامه از نظر مطالب و مطالعات تطبیقی با ایلیاد و اودیسهی «هومر» یونانی و آنه آید «ویرژیل» رومی قابل مقایسه است، با این امتیاز مضاعف که شاهنامه فردوسی آمیزهیی از حماسه و حکمت است، اما آثار هومر و ورژیل، بیانگر انگیزه های شهوانی و دزدی مال و ناموس دارد.
شاهنامه فردوسی بزرگ، شامل سه بخش عمده است:
اول، بخش اساطیری که ریشه در اسطورههای فوق بشری هند و ایرانی دارد. برای مثال، «جمشید» شاهنامه همان «یمه» هندی، «فریدون» همان «تراتیانیه» هندی، «کاووس» همان «اوشانا»ی هندی، «کیخسرو» همان «سوشرآواس» هندی و «رستم» همان «ایندرا»ی هندی است که در هند در زمره خدایاناند و در فرهنگ ایرانی به انسان های حماسی قابل قبولتر تبدیل شدهاند.
رستم قهرمان اصلی شاهنامه، ایندرا در هند یعنی خدای جنگ است اما در ایران در قالب یک جهان پهلوان شکستناپذیر متعلق به زابلستان و سیستان تبدیل شده است که خاندان او از عصر «نریمان» حاکم محلی آن منطقه بودهاند.
دوم ، بخش پهلوانی از کشته شدن «ایرج» به دست برادرانش و آغاز جنگ ایران و توران تا مرگ رستم به دست «شغاد» است که به نوعی نیمه تاریخی محسوب میشود.
سوم، بخش تاریخی که از حمله «اسکندر» و جنگ او با «دارا» (داریوش سوم آخرین پادشاه هخامنشی) شروع میشود و با حمله اعراب به ایران و فرار آخرین پادشاه ساسانی از مداین پایان مییابد.
شاهنامه فردوسی مهمترین اثر منظوم فارسی است و فردوسی با خلق این اثر، دو خدمت بزرگ به همه ما کرده است: اول، تجدید حیات و هویت بخشی به ایرانیان که شاهنامه نسب نامه فرهنگ ایشان است و دوم گسترش زبان فارسی که با شاهنامه خوانی بین همه اقوام ایرانی از گسترش زبان عربی در ایران جلوگیری کرد.
با این همه فردوسی به دلیل در دسترس نداشتن همه اطلاعات در آن زمان و مکان همه اساطیر یا قصص پهلوانی چه رسد به کل تاریخ ایران بزرگ را نتوانسته است در شاهنامه ارزندهاش بیاورد. مثلا در بخش اساطیر داستان «آرش» کمانگیر یا «گرشاسب» را ندارد و در بخش تاریخ، نامی از «کورش» و «داریوش» به میان نیاورده است.
این است که من با نگارش و سرایش شاهنامه «امین» این خلاءهای شاهنامه فردوسی را پر کردهام. به علاوه، سرایش شاهنامه فردوسی هزار سال پیش به پایان رسیده و از آن تاریخ تا امروز رخدادهای زیادی در ایران اتفاق افتاده است که به طبع در شاهنامه فردوسی نیست. من در شاهنامه امین تاریخ ایران را از آغاز تا ۱۴۰۰ خورشیدی به نظم در آورده و در هفت جلد نوشتهام و البته همچنان کار فردوسی را غیر قابل تکرار میدانم و شاهنامه امین را مکمل و متمم شاهنامه فردوسی میدانم نه بدیل و نقیض آن.
به باور من فردوسی نه تنها برترین شاعر پارسی زبان است، بلکه اول فرد ایرانی و بهترین نمونه انسان ایرانی است که با ایثار سی سال از عمر خود را بر سر سرودن شاهنامه گذاشت.